Ανα… θεώρησε τι πετάς
Η ανακύκλωση είναι ο πιο απλός και αποτελεσματικός τρόπος να προστατεύσουμε το περιβάλλον και τον εαυτό μας από τα κακώς κείμενα της δικής μας δραστηριότητας και όχι μόνο.
Μπορεί για τους περισσότερους Έλληνες η ανακύκλωση να είναι απλά μια διαφορά στο χρώμα των κάδων απορριμμάτων, στην πραγματικότητα όμως αποτελεί την πιο σημαντική και ουσιαστική κίνηση τόσο για το μέλλον του πλανήτη (κυρίως), αλλά και για την εξοικονόμηση χρημάτων δευτερευόντως.
Τι είναι η ανακύκλωση
Η ανακύκλωση απορριμμάτων περιλαμβάνεται στην έννοια της διαχείρισης αποβλήτων και ονομάζεται η διαδικασία σύμφωνα με την οποία κάθε προϊόν της ανθρώπινης δραστηριότητας το οποίο δεν βρίσκεται πλέον σε χρήση, επεξεργάζεται και μετατρέπεται έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί και πάλι στην παραγωγική διαδικασία. Επιπλέον, στη διαδικασία της ανακύκλωσης περιλαμβάνεται η μετατροπή των βλαβερών υλικών που δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, σε λιγότερο ή και καθόλου βλαβερά, ώστε να μην βλάψουν σε μεγάλο βαθμό το φυσικό περιβάλλον κατά την ενσωμάτωσή τους σε αυτό.
Η πρώτη απόπειρα ανακύκλωσης καταγράφεται ήδη από την εποχή του Χαλκού, όταν έλιωναν τα μεταλλικά αντικείμενα ώστε να κατασκευάσουν νέα. Η διαδικασία συνεχίστηκε σχεδόν με τον ίδιο τρόπο για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι την στιγμή που η τεράστια εξέλιξη της βιομηχανίας κατέστησε την ανακύκλωση υλικών αισθητά δυσκολότερη. Ταυτόχρονα, όμως, έγινε επιτακτική και η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος κι έτσι το 1970 αποφασίστηκε η σήμανση των ανακυκλώσιμων προϊόντων με ειδικό λογότυπο, ενώ μέχρι σήμερα έχουν υιοθετηθεί αρκετοί κανονισμοί που υπαγορεύουν τόσο τη διευκόλυνση όσο και την επέκταση της ανακύκλωσης.
Στις ευρωπαϊκές χώρες η ανακύκλωση έχει γίνει τρόπος ζωής όχι μόνο για τους απλούς πολίτες που ανακυκλώνουν κάθε τι που μπορεί να αποσοβήσει την περαιτέρω επιβάρυνση του περιβάλλοντος, αλλά και για τις βιομηχανίες για τις οποίες υπάρχουν πλέον απαράβατοι νόμοι. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι ένα βήμα πίσω, καθώς το 2010 κατατάχθηκε στην τελευταία θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ανακύκλωση.
Ανακυκλώσιμα Προϊόντα
Τα ανακυκλώσιμα υλικά μπορούν να είναι αυτούσια τα προϊόντα της ανθρώπινης δραστηριότητας ή και τμήματά τους. Περιλαμβάνουν κάθε τι σχεδόν που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Αναλυτικά τα προϊόντα που μπορούν να ανακυκλωθούν είναι:
- Μεγάλες οικιακές συσκευές (ψυγεία, πλυντήρια, ηλεκτρικά θερμαντικά σώματα κλπ.),
- Μικροσυσκευές που διευκολύνουν τη ζωή (κλιματιστικά, φωτιστικά είδη, συσκευές τηλεπικοινωνίας, ηλεκτρικές σκούπες, συσκευές για ράψιμο και σιδέρωμα, κλπ.)
- Προϊόντα εικόνας και ήχου
- Εξοπλισμός πληροφορικής
- Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εργαλεία και παιχνίδια
- Ιατροτεχνολογικά προϊόντα ( και φάρμακα)
- Όργανα παρακολούθησης και ελέγχου
- Συσκευές αυτόματης διανομής
- Καταλύτες εξάτμισης οχημάτων
- Φαγητά
- Οργανικά απόβλητα
- Χαρτί, Πλαστικό, Αλουμίνιο, Γυαλί, Σακούλες
- Ελαστικά Αυτοκινήτων
- Μπαταρίες
Τα οφέλη της ανακύκλωσης
Κανείς σήμερα δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως η ανακύκλωση συμβάλλει θετικά σε πολλούς τομείς της ζωής. Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό ενός μέσου ανθρώπου όταν αναφέρεται στην ανακύκλωση, είναι η συνεισφορά της στην προστασία του περιβάλλοντος. Δύσκολα κάποιος θα αναλογιστεί τα σημαντικά οικονομικά αλλά και κοινωνικά οφέλη που προκύπτουν από την εν λόγω διαδικασία.
Περιβάλλον
- Μείωση απορριμμάτων και του προβλήματος διαχείρισής τους
- Μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
- Εξάλειψη επιπτώσεων από διάχυση επικίνδυνων ουσιών στο περιβάλλον
- Εξοικονόμηση ενέργειας και φυσικών πόρων
- Επιβράδυνση κλιματικής αλλαγής
Οικονομία
- Άνοδος της αξίας των παραγόμενων από ανακύκλωση υλικών
- Σταθεροποίηση ή (ακόμα και) μείωση των τιμών των προϊόντων, λόγω της πτώσης της παραγωγής πρώτων υλών
- Νέες θέσεις εργασίας
Κοινωνία
- Ομαλότερη λειτουργία της κοινωνίας λόγω της αύξησης των θέσεων εργασίας
- Αύξηση χρόνου ζωής στους υφιστάμενους ΧΥΤΑ σε περιοχές με προβλήματα κορεσμού (όπως η Ελλάδα)
- Ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για τη βελτίωση των ποσοστών ανακύκλωσης, ευκαιρίες για ερευνητικές και επαγγελματικές καινοτομίες
- Καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους, μέσω της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος
Συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν αφήνει πια κανένα περιθώριο για παρατυπίες ή εξαιρέσεις στο θέμα της ανακύκλωσης. Η πολιτική που εφαρμόζεται δεν αφορά πλέον μόνο τα «απλά» ανακυκλώσιμα υλικά, όπως το χαρτί, το γυαλί και όσα άλλα έχουν προαναφερθεί. Από το 2001 στην Ελλάδα έχουν εκδοθεί Προεδρικά Διατάγματα και Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις εναλλακτικής διαχείρισης σχεδόν όλων των υλικών.
- Οχήματα στο Τέλος του Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ): Κάθε χρόνο, στην Ε.Ε., παράγονται 8 έως 9 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων από οχήματα που έχουν φτάσει στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Από αυτήν την ποσότητα, το 25% ανήκει στα επικίνδυνα απόβλητα, ενώ το 10% του συνόλου των επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται στην Ε.Ε. καταλήγουν σε ΧΥΤΑ. Στην Ελλάδα, με την έναρξη λειτουργίας του συστήματος της Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδος (ΕΔΟΕ) , τον Δεκέμβριο του 2004, ο ρυθμός ανακύκλωσης των ΟΤΚΖ παρουσιάζει μία αυξητική τάση. Εκτός από τους ιδιώτες κατόχους παλαιών αυτοκινήτων και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν δραστηριοποιηθεί πλήρως και έχουν συμβάλει στην απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων παλαιών αυτοκινήτων από τους δρόμους των πόλεων.
- Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ): Η ανακύκλωση των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού έχει ιδιαίτερη σημασία όχι τόσο για την ανάκτηση υλικών αλλά κυρίως για τη διαχείριση των επικίνδυνων υλικών που εμπεριέχονται στις περισσότερες συσκευές. Στη χώρα μας η ετήσια παραγωγή αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού εκτιμάται στους 140.000-180.000 τόνους ετησίως . Τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού έχουν προσδιοριστεί από την ελληνική νομοθεσία ως ρεύμα αποβλήτων προτεραιότητας, λόγω της επικινδυνότητάς τους, της ταχείας αύξησης του όγκου τους και των σημαντικών επιπτώσεων που προκαλεί η παραγωγή του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού στο περιβάλλον. Λόγω των παραπάνω η ευρωπαϊκή επιτροπή έχει προτείνει την αύξηση της ανακύκλωσης των ΑΗΗΕ στο 85% μέχρι το 2019. Αυτό σημαίνει ότι ο στόχος, που σήμερα ανέρχεται στα 4 κιλά ΑΗΗΕ ανά άτομο στην Ε.Ε. (ή ισοδύναμα 2 εκατομμύρια τόνοι) θα φτάσει τα 20 κιλά ανά άτομο το 2020 (10 εκατομμύρια τόνοι).
l Απόβλητα Λιπαντικών Ελαίων (ΑΛΕ): Τα λιπαντικά έλαια είναι ένα βασικό στοιχείο της καθημερινότητας πολλών πολιτών καθώς είναι απαραίτητα για τη λειτουργία μηχανών και μηχανισμών. Κάθε χρόνο η Ε.Ε. πρέπει να διαχειρίζεται περίπου 3 εκ. τόνους αποβλήτων λιπαντικών ελαίων. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι το 60% των λιπαντικών ελαίων που διατίθενται στην αγορά γίνεται απόβλητο. Τα απόβλητα λιπαντικών ελαίων είναι επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον διότι περιέχουν σε μεγάλες συγκεντρώσεις τοξικές και καρκινογόνες ουσίες.
- Απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών (ΗΣ&Σ): Τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών ή αλλιώς μπαταρίες διαχωρίζονται στις επαναφορτιζόμενες και μιας χρήσης. Επίσης μπορούν να διαχωριστούν στις ακόλουθες κατηγορίες:
- Φορητές μπαταρίες
- Μπαταρίες αυτοκινήτων
- Βιομηχανικές μπαταρίες
Στην Ε.Ε. κάθε χρόνο παράγονται και τελικά απορρίπτονται περίπου 160.000 τόνοι φορητών μπαταριών. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε 410 g το χρόνο ανά κάτοικο. Οι μπαταρίες αυτοκινήτων που χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο στην Ε.Ε. υπολογίζονται σε 110.000 τόνους , με ένα ποσοστό περίπου 80-95% να ανακυκλώνεται. Αντίστοιχα οι βιομηχανικές μπαταρίες υπολογίζεται σε περίπου 200.000 τόνους , εκ των οποίων το 97% είναι συσσωρευτές μολύβδου οξέως.
- Χρησιμοποιημένα ελαστικά οχημάτων: Τα ελαστικά των αυτοκινήτων, πέρα από το καουτσούκ το οποίο χρησιμοποιούν, περιέχουν και ποσότητες μετάλλου, όπως χάλυβας και σίδηρος, σε ποσοστό που φτάνει και το 15% του βάρους του ελαστικού που μπορούν να ανακτηθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν. Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια σημαντική βελτίωση στην ανακύκλωση των ελαστικών στην Ε.Ε. Πλέον, ποσοστό λιγότερο από το 18% καταλήγει σε ΧΥΤΑ, ενώ περίπου το 35% ανακυκλώνεται και ένα άλλο 35% χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας. Στην Ελλάδα λειτουργεί συλλογικό σύστημα ανακύκλωσης ελαστικών από το 2004, και πανελλαδικά από το 2006. Το 2010 συλλέχθηκαν 41.520 τόνοι από τους οποίους το 63,5% ανακυκλώθηκε και το 15,8% αξιοποιήθηκε ενεργειακά εντός της Ελλάδας.
- Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων: Τα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων είναι από τα πιο βαριά και ογκώδη απόβλητα που παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντιπροσωπεύουν το 25% - 30% περίπου του συνόλου των παραγόμενων αποβλήτων και αποτελούνται από υλικά, όπως σκυρόδεμα, σίδηρο, τούβλα, γύψο, ξύλο, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά, αμίαντο και χώμα, υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν. Στην Ελλάδα η ποσότητα των αποβλήτων που παράγονται από τις διάφορες οικοδομικές εργασίες (κατασκευές και κατεδαφίσεις) εκτιμώνται σε 6-7 εκατ. τόνους ετησίως (Μελέτη ΥΠΕΧΩΔΕ 2006), αλλά βαίνουν συνεχώς μειούμενες λόγω της κρίσης στον κλάδο κατασκευών. Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν υπήρχε ένα οργανωμένο δίκτυο συλλογής και αξιοποίησης τους, η διαχείριση των υλικών αυτών γίνεται αποσπασματικά, δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα στο περιβάλλον εξαιτίας της ανεξέλεγκτης διάθεσής τους.
Τα σύμβολα της ανακύκλωσης
Το λεγόμενο «Green Dot». Ίσως εκπλαγείς, αλλά το σύμβολο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η συσκευασία είναι ανακυκλώσιμη. Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι ο παραγωγός συμμετέχει σε σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης και συνεισφέρει οικονομικά για την ανακύκλωση του προϊόντος.
Το σύμβολο αυτό, αναγράφεται στα προϊόντα που είναι κατάλληλα για ανακύκλωση. Δεν σημαίνει ότι η συσκευασία έχει φτιαχτεί από ανακυκλώσιμα υλικά.
Όταν υπάρχει το σύμβολο αυτό σε ένα προϊόν, σημαίνει ότι κατασκευάζεται από ανακυκλωμένο αλουμίνιο και μπορεί να ανακυκλωθεί ξανά.
Αναφέρεται στον τύπο του πλαστικού που ανακυκλώνεται. Τα μπουκάλια PET ή πολυαιθυλενίου χρησιμοποιούνται για συσκευασία νερού, αναψυκτικών και ανακυκλώνονται εύκολα.
Το σύμβολο HDPE συναντάται σε συσκευασίες καθαριστικών, σακούλες απορριμμάτων, χυμούς και δείχνει ότι το πλαστικό ανακυκλώνεται.
Εμφανίζεται σε χαρτί ή προϊόντα ξύλου και επισημαίνει ότι το ξύλο προέρχεται από δάση που διαχειρίζονται με βιώσιμο τρόπο και σύμφωνα με τις αρχές του FSC (forest stewardship council).
European Ecolabel. Σύμβολο που αποδεικνύει πως το προϊόν έχει κατασκευαστεί με φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους.
Το σύμβολο αυτό δεν συνδέεται με την ανακύκλωση αλλά είναι μια υπενθύμιση για υπεύθυνους πολίτες οι οποίοι απορρίπτουν το προϊόν με τον πιο κατάλληλο τρόπο.
Πηγή: Ελληνικός οργανισμός ανακύκλωσης: http://www.eoan.gr
Το έργο Life «WASP Tool»
Το τριετές έργο LIFE «WASP Tool – Waste Prevention Tool» που υλοποιήθηκε από τον Οκτώβριο του 2011 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2014 είχε σκοπό να καλύψει το κενό στον τομέα της πρόληψης παραγωγής αποβλήτων. Η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη στρατηγική για τη διαχείριση αποβλήτων, ωστόσο λόγω έλλειψης πληροφόρησης, λίγοι την έχουν ενσωματώσει στην καθημερινότητά τους. Το LIFE «WASP Tool» ανέλαβε να προωθήσει αυτή τη διαδικασία με την υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην επιλογή και την εφαρμογή της καταλληλότερης Στρατηγικής Πρόληψης Αποβλήτων για τις τοπικές συνθήκες.
Το έργο συνολικού ύψους 1.804.081€, που συγχρηματοδοτήθηκε κατά περίπου 50% από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεκίνησε λαμβάνοντας υπόψη τις κυρίαρχες πρακτικές διαχείρισης των αποβλήτων που εγείρουν σοβαρά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και τις βιώσιμες τάσεις παραγωγής αποβλήτων και τις ανάλογες πρακτικές, που αποτελούν πιθανώς σύμπτωμα αναποτελεσματικής χρήσης των πόρων.
Οι κύριες δραστηριότητες του επιτελείου του WASP Tool εφαρμόστηκαν με άξονα 8 δράσεις. Αρχικά, το επιτελείο πραγματοποίησε έκθεση της υφιστάμενης κατάστασης όσον αφορά τη μείωση αποβλήτων και έπειτα προχώρησε στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του εργαλείου υποστήριξης αποφάσεων για την πρόληψη των αποβλήτων. Στη συνέχεια, φρόντισε για την εφαρμογή του εργαλείου WASP στην ανάπτυξη στρατηγικής πρόληψης των αποβλήτων στους 3 εμπλεκόμενους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, που δεν ήταν άλλοι από το Δήμο Χανίων και το Δήμο Ηρακλείου στην Ελλάδα και το Δήμο Παραλιμνίου στην Κύπρο.
Οι δράσεις
- 300 κάδοι οικιακής κομποστοποίησης μοιράστηκαν σε νοικοκυριά των Δήμων που συμμετείχαν στις πιλοτικές δράσεις του έργου. Η ομάδα του έργου εκπαίδευσε τα νοικοκυριά στις ορθές πρακτικές της οικιακής κομποστοποίησης και τους παρείχε συμβουλευτική υποστήριξη σε όλη τη διάρκεια του έργου.
-1.500 επαναχρησιμοποιούμενα μπουκάλια (παγουρίνο) μοιράστηκαν σε μαθητές του Δήμου Παραλιμνίου.
- 2 εκπαιδευτικά σεμινάρια για την πρόληψη αποβλήτων τροφίμων πραγματοποιήθηκαν στην Κρήτη.
- >12.000 επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες για αγορές μοιράστηκαν σε Ελλάδα και Κύπρο
- 82 εκπαιδευτικοί, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 1.100 μαθητές παρακολούθησαν τα σεμινάρια του Δικτύου για τη μείωση των αποβλήτων το σχολικό έτος 2012-2013 στην Αθήνα.
Πηγή: http://www.4green.gr
Μπορεί για τους περισσότερους Έλληνες η ανακύκλωση να είναι απλά μια διαφορά στο χρώμα των κάδων απορριμμάτων, στην πραγματικότητα όμως αποτελεί την πιο σημαντική και ουσιαστική κίνηση τόσο για το μέλλον του πλανήτη (κυρίως), αλλά και για την εξοικονόμηση χρημάτων δευτερευόντως.
Τι είναι η ανακύκλωση
Η ανακύκλωση απορριμμάτων περιλαμβάνεται στην έννοια της διαχείρισης αποβλήτων και ονομάζεται η διαδικασία σύμφωνα με την οποία κάθε προϊόν της ανθρώπινης δραστηριότητας το οποίο δεν βρίσκεται πλέον σε χρήση, επεξεργάζεται και μετατρέπεται έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί και πάλι στην παραγωγική διαδικασία. Επιπλέον, στη διαδικασία της ανακύκλωσης περιλαμβάνεται η μετατροπή των βλαβερών υλικών που δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, σε λιγότερο ή και καθόλου βλαβερά, ώστε να μην βλάψουν σε μεγάλο βαθμό το φυσικό περιβάλλον κατά την ενσωμάτωσή τους σε αυτό.
Η πρώτη απόπειρα ανακύκλωσης καταγράφεται ήδη από την εποχή του Χαλκού, όταν έλιωναν τα μεταλλικά αντικείμενα ώστε να κατασκευάσουν νέα. Η διαδικασία συνεχίστηκε σχεδόν με τον ίδιο τρόπο για μεγάλο χρονικό διάστημα, μέχρι την στιγμή που η τεράστια εξέλιξη της βιομηχανίας κατέστησε την ανακύκλωση υλικών αισθητά δυσκολότερη. Ταυτόχρονα, όμως, έγινε επιτακτική και η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος κι έτσι το 1970 αποφασίστηκε η σήμανση των ανακυκλώσιμων προϊόντων με ειδικό λογότυπο, ενώ μέχρι σήμερα έχουν υιοθετηθεί αρκετοί κανονισμοί που υπαγορεύουν τόσο τη διευκόλυνση όσο και την επέκταση της ανακύκλωσης.
Στις ευρωπαϊκές χώρες η ανακύκλωση έχει γίνει τρόπος ζωής όχι μόνο για τους απλούς πολίτες που ανακυκλώνουν κάθε τι που μπορεί να αποσοβήσει την περαιτέρω επιβάρυνση του περιβάλλοντος, αλλά και για τις βιομηχανίες για τις οποίες υπάρχουν πλέον απαράβατοι νόμοι. Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι ένα βήμα πίσω, καθώς το 2010 κατατάχθηκε στην τελευταία θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ανακύκλωση.
Ανακυκλώσιμα Προϊόντα
Τα ανακυκλώσιμα υλικά μπορούν να είναι αυτούσια τα προϊόντα της ανθρώπινης δραστηριότητας ή και τμήματά τους. Περιλαμβάνουν κάθε τι σχεδόν που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Αναλυτικά τα προϊόντα που μπορούν να ανακυκλωθούν είναι:
- Μεγάλες οικιακές συσκευές (ψυγεία, πλυντήρια, ηλεκτρικά θερμαντικά σώματα κλπ.),
- Μικροσυσκευές που διευκολύνουν τη ζωή (κλιματιστικά, φωτιστικά είδη, συσκευές τηλεπικοινωνίας, ηλεκτρικές σκούπες, συσκευές για ράψιμο και σιδέρωμα, κλπ.)
- Προϊόντα εικόνας και ήχου
- Εξοπλισμός πληροφορικής
- Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εργαλεία και παιχνίδια
- Ιατροτεχνολογικά προϊόντα ( και φάρμακα)
- Όργανα παρακολούθησης και ελέγχου
- Συσκευές αυτόματης διανομής
- Καταλύτες εξάτμισης οχημάτων
- Φαγητά
- Οργανικά απόβλητα
- Χαρτί, Πλαστικό, Αλουμίνιο, Γυαλί, Σακούλες
- Ελαστικά Αυτοκινήτων
- Μπαταρίες
Τα οφέλη της ανακύκλωσης
Κανείς σήμερα δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως η ανακύκλωση συμβάλλει θετικά σε πολλούς τομείς της ζωής. Το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό ενός μέσου ανθρώπου όταν αναφέρεται στην ανακύκλωση, είναι η συνεισφορά της στην προστασία του περιβάλλοντος. Δύσκολα κάποιος θα αναλογιστεί τα σημαντικά οικονομικά αλλά και κοινωνικά οφέλη που προκύπτουν από την εν λόγω διαδικασία.
Περιβάλλον
- Μείωση απορριμμάτων και του προβλήματος διαχείρισής τους
- Μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
- Εξάλειψη επιπτώσεων από διάχυση επικίνδυνων ουσιών στο περιβάλλον
- Εξοικονόμηση ενέργειας και φυσικών πόρων
- Επιβράδυνση κλιματικής αλλαγής
Οικονομία
- Άνοδος της αξίας των παραγόμενων από ανακύκλωση υλικών
- Σταθεροποίηση ή (ακόμα και) μείωση των τιμών των προϊόντων, λόγω της πτώσης της παραγωγής πρώτων υλών
- Νέες θέσεις εργασίας
Κοινωνία
- Ομαλότερη λειτουργία της κοινωνίας λόγω της αύξησης των θέσεων εργασίας
- Αύξηση χρόνου ζωής στους υφιστάμενους ΧΥΤΑ σε περιοχές με προβλήματα κορεσμού (όπως η Ελλάδα)
- Ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για τη βελτίωση των ποσοστών ανακύκλωσης, ευκαιρίες για ερευνητικές και επαγγελματικές καινοτομίες
- Καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους, μέσω της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος
Συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν αφήνει πια κανένα περιθώριο για παρατυπίες ή εξαιρέσεις στο θέμα της ανακύκλωσης. Η πολιτική που εφαρμόζεται δεν αφορά πλέον μόνο τα «απλά» ανακυκλώσιμα υλικά, όπως το χαρτί, το γυαλί και όσα άλλα έχουν προαναφερθεί. Από το 2001 στην Ελλάδα έχουν εκδοθεί Προεδρικά Διατάγματα και Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις εναλλακτικής διαχείρισης σχεδόν όλων των υλικών.
- Οχήματα στο Τέλος του Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ): Κάθε χρόνο, στην Ε.Ε., παράγονται 8 έως 9 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων από οχήματα που έχουν φτάσει στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Από αυτήν την ποσότητα, το 25% ανήκει στα επικίνδυνα απόβλητα, ενώ το 10% του συνόλου των επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται στην Ε.Ε. καταλήγουν σε ΧΥΤΑ. Στην Ελλάδα, με την έναρξη λειτουργίας του συστήματος της Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδος (ΕΔΟΕ) , τον Δεκέμβριο του 2004, ο ρυθμός ανακύκλωσης των ΟΤΚΖ παρουσιάζει μία αυξητική τάση. Εκτός από τους ιδιώτες κατόχους παλαιών αυτοκινήτων και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν δραστηριοποιηθεί πλήρως και έχουν συμβάλει στην απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων παλαιών αυτοκινήτων από τους δρόμους των πόλεων.
- Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ): Η ανακύκλωση των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού έχει ιδιαίτερη σημασία όχι τόσο για την ανάκτηση υλικών αλλά κυρίως για τη διαχείριση των επικίνδυνων υλικών που εμπεριέχονται στις περισσότερες συσκευές. Στη χώρα μας η ετήσια παραγωγή αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού εκτιμάται στους 140.000-180.000 τόνους ετησίως . Τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού έχουν προσδιοριστεί από την ελληνική νομοθεσία ως ρεύμα αποβλήτων προτεραιότητας, λόγω της επικινδυνότητάς τους, της ταχείας αύξησης του όγκου τους και των σημαντικών επιπτώσεων που προκαλεί η παραγωγή του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού στο περιβάλλον. Λόγω των παραπάνω η ευρωπαϊκή επιτροπή έχει προτείνει την αύξηση της ανακύκλωσης των ΑΗΗΕ στο 85% μέχρι το 2019. Αυτό σημαίνει ότι ο στόχος, που σήμερα ανέρχεται στα 4 κιλά ΑΗΗΕ ανά άτομο στην Ε.Ε. (ή ισοδύναμα 2 εκατομμύρια τόνοι) θα φτάσει τα 20 κιλά ανά άτομο το 2020 (10 εκατομμύρια τόνοι).
l Απόβλητα Λιπαντικών Ελαίων (ΑΛΕ): Τα λιπαντικά έλαια είναι ένα βασικό στοιχείο της καθημερινότητας πολλών πολιτών καθώς είναι απαραίτητα για τη λειτουργία μηχανών και μηχανισμών. Κάθε χρόνο η Ε.Ε. πρέπει να διαχειρίζεται περίπου 3 εκ. τόνους αποβλήτων λιπαντικών ελαίων. Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι το 60% των λιπαντικών ελαίων που διατίθενται στην αγορά γίνεται απόβλητο. Τα απόβλητα λιπαντικών ελαίων είναι επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον διότι περιέχουν σε μεγάλες συγκεντρώσεις τοξικές και καρκινογόνες ουσίες.
- Απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών (ΗΣ&Σ): Τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών ή αλλιώς μπαταρίες διαχωρίζονται στις επαναφορτιζόμενες και μιας χρήσης. Επίσης μπορούν να διαχωριστούν στις ακόλουθες κατηγορίες:
- Φορητές μπαταρίες
- Μπαταρίες αυτοκινήτων
- Βιομηχανικές μπαταρίες
Στην Ε.Ε. κάθε χρόνο παράγονται και τελικά απορρίπτονται περίπου 160.000 τόνοι φορητών μπαταριών. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε 410 g το χρόνο ανά κάτοικο. Οι μπαταρίες αυτοκινήτων που χρησιμοποιούνται κάθε χρόνο στην Ε.Ε. υπολογίζονται σε 110.000 τόνους , με ένα ποσοστό περίπου 80-95% να ανακυκλώνεται. Αντίστοιχα οι βιομηχανικές μπαταρίες υπολογίζεται σε περίπου 200.000 τόνους , εκ των οποίων το 97% είναι συσσωρευτές μολύβδου οξέως.
- Χρησιμοποιημένα ελαστικά οχημάτων: Τα ελαστικά των αυτοκινήτων, πέρα από το καουτσούκ το οποίο χρησιμοποιούν, περιέχουν και ποσότητες μετάλλου, όπως χάλυβας και σίδηρος, σε ποσοστό που φτάνει και το 15% του βάρους του ελαστικού που μπορούν να ανακτηθούν και να επαναχρησιμοποιηθούν. Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει μια σημαντική βελτίωση στην ανακύκλωση των ελαστικών στην Ε.Ε. Πλέον, ποσοστό λιγότερο από το 18% καταλήγει σε ΧΥΤΑ, ενώ περίπου το 35% ανακυκλώνεται και ένα άλλο 35% χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενέργειας. Στην Ελλάδα λειτουργεί συλλογικό σύστημα ανακύκλωσης ελαστικών από το 2004, και πανελλαδικά από το 2006. Το 2010 συλλέχθηκαν 41.520 τόνοι από τους οποίους το 63,5% ανακυκλώθηκε και το 15,8% αξιοποιήθηκε ενεργειακά εντός της Ελλάδας.
- Απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων: Τα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων είναι από τα πιο βαριά και ογκώδη απόβλητα που παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντιπροσωπεύουν το 25% - 30% περίπου του συνόλου των παραγόμενων αποβλήτων και αποτελούνται από υλικά, όπως σκυρόδεμα, σίδηρο, τούβλα, γύψο, ξύλο, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά, αμίαντο και χώμα, υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν. Στην Ελλάδα η ποσότητα των αποβλήτων που παράγονται από τις διάφορες οικοδομικές εργασίες (κατασκευές και κατεδαφίσεις) εκτιμώνται σε 6-7 εκατ. τόνους ετησίως (Μελέτη ΥΠΕΧΩΔΕ 2006), αλλά βαίνουν συνεχώς μειούμενες λόγω της κρίσης στον κλάδο κατασκευών. Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν υπήρχε ένα οργανωμένο δίκτυο συλλογής και αξιοποίησης τους, η διαχείριση των υλικών αυτών γίνεται αποσπασματικά, δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα στο περιβάλλον εξαιτίας της ανεξέλεγκτης διάθεσής τους.
Τα σύμβολα της ανακύκλωσης
Το λεγόμενο «Green Dot». Ίσως εκπλαγείς, αλλά το σύμβολο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η συσκευασία είναι ανακυκλώσιμη. Χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι ο παραγωγός συμμετέχει σε σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης και συνεισφέρει οικονομικά για την ανακύκλωση του προϊόντος.
Το σύμβολο αυτό, αναγράφεται στα προϊόντα που είναι κατάλληλα για ανακύκλωση. Δεν σημαίνει ότι η συσκευασία έχει φτιαχτεί από ανακυκλώσιμα υλικά.
Όταν υπάρχει το σύμβολο αυτό σε ένα προϊόν, σημαίνει ότι κατασκευάζεται από ανακυκλωμένο αλουμίνιο και μπορεί να ανακυκλωθεί ξανά.
Αναφέρεται στον τύπο του πλαστικού που ανακυκλώνεται. Τα μπουκάλια PET ή πολυαιθυλενίου χρησιμοποιούνται για συσκευασία νερού, αναψυκτικών και ανακυκλώνονται εύκολα.
Το σύμβολο HDPE συναντάται σε συσκευασίες καθαριστικών, σακούλες απορριμμάτων, χυμούς και δείχνει ότι το πλαστικό ανακυκλώνεται.
Εμφανίζεται σε χαρτί ή προϊόντα ξύλου και επισημαίνει ότι το ξύλο προέρχεται από δάση που διαχειρίζονται με βιώσιμο τρόπο και σύμφωνα με τις αρχές του FSC (forest stewardship council).
European Ecolabel. Σύμβολο που αποδεικνύει πως το προϊόν έχει κατασκευαστεί με φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους.
Το σύμβολο αυτό δεν συνδέεται με την ανακύκλωση αλλά είναι μια υπενθύμιση για υπεύθυνους πολίτες οι οποίοι απορρίπτουν το προϊόν με τον πιο κατάλληλο τρόπο.
Πηγή: Ελληνικός οργανισμός ανακύκλωσης: http://www.eoan.gr
Το έργο Life «WASP Tool»
Το τριετές έργο LIFE «WASP Tool – Waste Prevention Tool» που υλοποιήθηκε από τον Οκτώβριο του 2011 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2014 είχε σκοπό να καλύψει το κενό στον τομέα της πρόληψης παραγωγής αποβλήτων. Η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη στρατηγική για τη διαχείριση αποβλήτων, ωστόσο λόγω έλλειψης πληροφόρησης, λίγοι την έχουν ενσωματώσει στην καθημερινότητά τους. Το LIFE «WASP Tool» ανέλαβε να προωθήσει αυτή τη διαδικασία με την υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην επιλογή και την εφαρμογή της καταλληλότερης Στρατηγικής Πρόληψης Αποβλήτων για τις τοπικές συνθήκες.
Το έργο συνολικού ύψους 1.804.081€, που συγχρηματοδοτήθηκε κατά περίπου 50% από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεκίνησε λαμβάνοντας υπόψη τις κυρίαρχες πρακτικές διαχείρισης των αποβλήτων που εγείρουν σοβαρά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και τις βιώσιμες τάσεις παραγωγής αποβλήτων και τις ανάλογες πρακτικές, που αποτελούν πιθανώς σύμπτωμα αναποτελεσματικής χρήσης των πόρων.
Οι κύριες δραστηριότητες του επιτελείου του WASP Tool εφαρμόστηκαν με άξονα 8 δράσεις. Αρχικά, το επιτελείο πραγματοποίησε έκθεση της υφιστάμενης κατάστασης όσον αφορά τη μείωση αποβλήτων και έπειτα προχώρησε στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του εργαλείου υποστήριξης αποφάσεων για την πρόληψη των αποβλήτων. Στη συνέχεια, φρόντισε για την εφαρμογή του εργαλείου WASP στην ανάπτυξη στρατηγικής πρόληψης των αποβλήτων στους 3 εμπλεκόμενους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, που δεν ήταν άλλοι από το Δήμο Χανίων και το Δήμο Ηρακλείου στην Ελλάδα και το Δήμο Παραλιμνίου στην Κύπρο.
Οι δράσεις
- 300 κάδοι οικιακής κομποστοποίησης μοιράστηκαν σε νοικοκυριά των Δήμων που συμμετείχαν στις πιλοτικές δράσεις του έργου. Η ομάδα του έργου εκπαίδευσε τα νοικοκυριά στις ορθές πρακτικές της οικιακής κομποστοποίησης και τους παρείχε συμβουλευτική υποστήριξη σε όλη τη διάρκεια του έργου.
-1.500 επαναχρησιμοποιούμενα μπουκάλια (παγουρίνο) μοιράστηκαν σε μαθητές του Δήμου Παραλιμνίου.
- 2 εκπαιδευτικά σεμινάρια για την πρόληψη αποβλήτων τροφίμων πραγματοποιήθηκαν στην Κρήτη.
- >12.000 επαναχρησιμοποιούμενες σακούλες για αγορές μοιράστηκαν σε Ελλάδα και Κύπρο
- 82 εκπαιδευτικοί, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 1.100 μαθητές παρακολούθησαν τα σεμινάρια του Δικτύου για τη μείωση των αποβλήτων το σχολικό έτος 2012-2013 στην Αθήνα.
Πηγή: http://www.4green.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου